Ponad 41 miliardów złotych na 166 tysięcy zadań, m.in. na walkę ze smogiem i niską emisją, instalację kolektorów słonecznych, budowę kanalizacji i oczyszczalni ścieków, to najkrótszy bilans 25-letniej działalności Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Ekologiczne Fundusze wspierają zrównoważony rozwój gospodarczy i tworzenie "zielonych" miejsc pracy, a z efektów ekoinwestycji korzystają miliony Polaków. Oto kilka wybranych przykładów, jak "zielone" pieniądze z powołanych w 1993 r. WFOŚiGW zmieniły nasz kraj. Do powietrza trafiło blisko 10 milionów ton mniej gazu cieplarnianego - dwutlenku węgla. Wyprodukowana czysta energia z odnawialnych źródeł energii w ilości 900 tys. MWh/rok mogłaby zasilić 115 tysięcy domów jednorodzinnych przez rok. Wybudowano sieci wodno-kanalizacyjne o łącznej długości około 100 tysięcy kilometrów. Ta długość instalacji wystarczyłaby, aby opasać kulę ziemską dwa i pół raza. W Polsce trudno wskazać gminną instalację służącą ochronie środowiska, która nie uzyskała pomocy finansowej z Funduszy: wybudowano i zmodernizowano ponad 3 tys. komunalnych oczyszczalni ścieków, czyli większość z istniejących 3.253 takich zakładów. Z pomocy finansowej Funduszy korzystają m.in. samorządy, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe czy państwowe jednostki budżetowe.

W naszym kraju już od ćwierćwiecza działa unikalny w skali Europy i świata system finansowania ochrony środowiska, którego ważną częścią jest 16 Wojewódzkich Funduszy, współpracujących z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Bankiem Ochrony Środowiska. Wojewódzkie Fundusze to niezależne instytucje, które mają zbliżone cele ustawowe, jak funkcjonujący na terenie całego kraju NFOŚiGW z tym, że ich działalność obejmuje głównie przedsięwzięcia na szczeblu regionalnym.

Bieżące wyzwania, które stoją przed naszym krajem, między innymi walka ze smogiem i niską emisją, są jednym z powodów zacieśniania współpracy NFOŚiGW, WFOŚiGW i BOŚ w skali kraju oraz realizacji wspólnych, ogólnopolskich projektów. Instytucje te będą wspólnie obsługiwały rządowy program "Czyste powietrze" o łącznym budżecie 103 miliardy złotych. Celem programu jest poprawa jakości powietrza zanieczyszczanego przez palenie śmieci i słabej jakości opału w domowych, często przestarzałych piecach. Z miliardów złotych wsparcia skorzysta zwykły Kowalski, który będzie mógł wymienić węglowy piec i zrobić gruntowną termomodernizację domu jednorodzinnego. Aktualne inne wyzwania, w których realizacji będą pomagały Wojewódzkie Fundusze, to m.in.: adaptacja do zmian klimatu, zrównoważony rozwój sektora energetycznego czy wspieranie rozwoju elektromobilności. WFOŚiGW są regionalnymi instytucjami finansującymi zadania zapisane m.in. w tak ważnych dla kraju dokumentach jak: "Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko" czy "Strategia Na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju".

Oferta Wojewódzkich Funduszy to niskooprocentowane pożyczki lub dotacje. Bez takiego wsparcia przeprowadzenie tysięcy ekoinwestycji w całym kraju byłoby niemożliwe. Inwestycje proekologiczne wciąż rzadko przynoszą zyski inwestorowi, a więc są nieopłacalne. Skąd pochodzą pieniądze, którymi zarządzają Fundusze i wspierają poprawę stanu polskiego środowiska? To przede wszystkim wpływy z opłat i kar wnoszonych przez przedsiębiorstwa za korzystanie ze środowiska, m.in. za zanieczyszczanie powietrza czy składowanie odpadów. Innym źródłem przychodów Funduszy są spłaty niskooprocentowanych pożyczek udzielanych we wcześniejszych latach. Należy podkreślić, że każda złotówka z WFOŚiGW jest wydawana na ochronę środowiska co najmniej dwa razy. Jest tak dlatego, że jako osoby prawne Fundusze mogą udzielać pożyczek. Wypracowując zysk z odsetek pomnażają zarządzane przez siebie pieniądze, które przekazują na kolejne proekologiczne inwestycje.

Początki funkcjonowania Wojewódzkich Funduszy przypadły na trudny okres "sprzątania" i naprawiania wieloletnich zaniedbań w ochronie środowiska po PRL. W latach 70-tych i 80-tych Polska była jednym z najbardziej zanieczyszczonych państw Europy. Niemal połowa miast w Polsce, w tym wszystkie największe ośrodki miejskie, w ogóle nie posiadała oczyszczalni ścieków.

Ważną datą w dziejach Funduszy jest rok 2004, w którym Polska weszła do Unii Europejskiej. Krajowe pieniądze z WFOŚiGW pozwoliły na lepsze wykorzystanie europejskich miliardów. Było to możliwe dzięki mechanizmowi "dźwigni finansowej". Fundusze udzielały beneficjentom pożyczek na przygotowanie dokumentacji, na płynność finansową czy wkład własny, bez którego nie było mowy o pozyskaniu unijnego wsparcia. Całkowita wartość zadań z m.in. programów PHARE, SAPARD, ISPA, ZPORR i Funduszu Spójności wspieranych przez Wojewódzkie Fundusze wyniosła ponad 31 miliardów złotych. Liczba zadań dofinansowanych z UE, a obsługiwanych przez Wojewódzkie Fundusze to ponad 4,5 tysiąca. WFOŚiGW obsługiwały największy w dziejach UE program Infrastruktura i Środowisko 2007-2013, nazywany "Nowym Planem Marshalla". Ponad 28 mld euro przeznaczono na 3,3 tys. inwestycji m.in. na ochronę środowiska i budowę oraz modernizację 275 oczyszczalni ścieków. Fundusze wspierając beneficjentów unijnej pomocy przyczyniły się także do wypełnienia zobowiązań naszego kraju w dostosowywaniu polskich norm i prawodawstwa do standardów UE. Przykładem jest m.in. dyrektywa dotycząca oczyszczania ścieków.

Istotnym elementem systemu finansowania ochrony środowiska w Polsce jest WFOŚiGW w Szczecinie. Dowodem na sukces działalności Funduszu jest wysokość wydatków na szerokorozumiane działania proekologiczne w wysokości niemal 2,4 miliarda złotych, dzięki którym możliwa była realizacja prawie 8 tysięcy zadań inwestycyjnych i działań nieinwestycyjnych, nastawionych na poprawę jakości środowiska, w którym Wszyscy na co dzień żyjemy. To między innymi montaż setek instalacji fotowoltaicznych na dachach domów i budynków użyteczności publicznej, modernizacja tysięcy kilometrów sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, budowa nowoczesnych ośrodków edukacji ekologicznej czy zakup samochodów elektrycznych i stacji ładowania przez zachodniopomorskie jednostki samorządu terytorialnego.

FAKTY I LICZBY - przykładowe efekty 25 lat działania WFOŚiGW w skali kraju
•    ok. 41 miliardów złotych - łłączne wydatki na ekoinwestycje i ochronę środowiska
•    ponad 166 tysięcy - liczba dofinansowanych zadań
•    ponad 31 miliardów złotych - całkowita wartość zadań dofinansowanych z UE
    obsługiwanych przez Wojewódzkie Fundusze

FAKTY I LICZBY - przykładowe efekty 25 lat działania WFOŚiGW w skali kraju
•    blisko 10 milionów ton - ograniczenie emisji dwutlenku węgla
•    ponad 190 tysięcy - liczba zainstalowanych kolektorów słonecznych i ogniw fotowoltaicznych
•    ponad 0,5 tysiąca MW - zainstalowana moc w odnawialnych źródłach energii
•    ok. 100 tysięcy kilometrów - długość wybudowanej sieci wodno-kanalizacyjnej
    mogłaby opasać kulę ziemską 2,5 raza
•   ok. 3 tysiące - liczba wybudowanych i zmodernizowanych komunalnych oczyszczalni ścieków czyli większość z istniejących 3253 takich zakładów w Polsce.

Do pobrania:
25 lat W trosce o środowisko - broszura
25 lat W trosce o środowisko - prezentacja